@anthropy Maar is dat ook hoe mensen de term (in het Nederlands) gebruiken? Ik denk dan vooral aan gevallen waar je in het Engels 'fair' zou gebruiken.

Bijvoorbeeld: "het is wel zo eerlijk dat mensen die harder werken, beter betaald krijgen".

Wat betekent 'eerlijk' in die zin precies? Even los van de waarheid van de opmerking.

@joepie91 Ik denk persoonlijk dat zowel Eerlijk als Rechtvaardig, en zelfs Gelijkheid heel context afhankelijk zijn.

Zelfs in de context van hard werken is dat lastig, want terwijl ik er zelf op zich mee eens ben, betekent het niet dat iemand die extra hard zn best doet maar niet per se meer gedaan krijgt ook meer waarde creeert voor het bedrijf, of zichzelf (ZZP), terwijl daar wel uiteindelijk het geld vandaan moet komen. Dat vind ik zelf niet per se rechtvaardig, maar kapitalisme is dat niet.

@anthropy Het zal inderdaad context-afhankelijk zijn, maar dat zou an sich een definitie niet in de weg moeten staan; dat betekent alleen dat de context-afhankelijkheid op e.o.a. manier onderdeel moet zijn van de definitie.

Maar ik vraag me dus af hoe je dat zou kunnen definieren. Ik kom zelf niet verder dan "dat iets eerlijk is, betekent dat je vindt dat het past binnen je ideologie", en de specifieke ideologie zal dan verschillen.

Voorbeeld: er zijn genoeg mensen die niet *kunnen* werken. Is het eerlijk dat die geen of minder geld krijgen? Als je een kapitalist dat vraagt, zal die waarschijnlijk ja zeggen. Als je een anarchist dat vraagt, zal die waarschijnlijk nee zeggen.

Maar als het klopt dat 'eerlijk' puur een ideologische vraag is, en daar lijkt het wel op, dan betekent dat ook dat 'eerlijkheid' niet als argument gebruikt kan worden zonder de onderliggende ideologie te erkennen...

@joepie91 Op zich eens, maar ik zou wel zeggen dat ideologie een belangrijk iets is dat zeker als argument kan worden gebruikt; Ideologie is waar in principe (bijna?) alle wetten op gebaseerd worden.

En daar heb je ook nog lagen in, want zelfs anarchisten en kapitalisten kunnen het op bepaalde vlakken eens zijn ('je mag elkaar niet zomaar doden' bijvoorbeeld), maar zelfs dergelijke dingen kunnen onder bepaalde ideologieen anders zijn, afhankelijk van wat de persoon gelooft dat rechtvaardig is.

@anthropy Oh, ideologie kan zeker een geldig argument zijn, dat is het probleem niet - alleen moet dan wel erkend worden dat die ideologie een rol speelt, hij moet niet onuitgesproken blijven :)

Dat is ook hoe ik op de definitievraag terecht kwam - vaak behandelen mensen het concept 'eerlijk' als een soort van universele moraal, die er zomaar is en objectief voor iedereen hetzelfde is (of zou moeten zijn). En daarmee verbergt het de rol die de onderliggende ideologie daarin speelt.

@joepie91 ja dat is zeker waar, ideologie speelt altijd een rol bij een concept als eerlijkheid en rechtvaardigheid, terwijl het inderdaad vaak als een universeel iets wordt gezien. Ik denk dat bijvoorbeeld de Shariah wetten (en ook de geboden uit de bijbel etc) een heel mooi voorbeeld zijn van het culturele aspect

Er mag wel meer bewustzijn komen voor het feit dat cultuur/moreel/ideologie een sterke rol speelt in wetten, ook als rechtspraak probeert 'objectief' te zijn (relatief aan de wetten)